Γράφει ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΕΛΚΟΣ
Έφτασε η στιγμή που ο ερασιτέχνης φωτογράφος, έχοντας βουτήξει μέσα στο μενού μιας μηχανής, βρήκε την επιλογή της αποθήκευσης των φωτογραφιών του σε μορφή jpeg ή raw η και συνδυαστικά. Για τα επεξηγηματικά της μορφής των αρχείων, υπάρχει πληθώρα άρθρων όπου μπορεί να ανατρέξει κανείς. Στο κομμάτι αυτό έχει πέσει πολύ νερό, σε μία προσπάθεια η μια μορφή ψηφιακού αρχείου να αποδειχθεί προτιμότερη από την άλλη, συνεπικουρούμενη από δηλώσεις του είδους ” εγώ μόνο raw ” και άλλα παρόμοια. Όπως σε καθετί, έτσι κι εδώ δεν υπάρχουν μόνον θετικά σε καμία από τις δύο επιλογές, οπότε αφού γίνουν γνωστά τα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης, απομένει στην διακριτική ευχέρεια του καθενός να αποφασίσει τι χρειάζεται και ποια μορφή αρχείου είναι αυτή που εξυπηρετεί καλύτερα τις δικές του πραγματικές φωτογραφικές ανάγκες.
Όλες οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές διαθέτουν ενσωματωμένο έναν επεξεργαστή, που είναι υπεύθυνος για διάφορα, ένα από τα οποία είναι και η επεξεργασία των φωτογραφιών αφού πατηθεί το κλείστρο. Έτσι λοιπόν, αν επιλέξουμε την αποθήκευση των φωτογραφιών σε μορφή jpeg αρχείου, αφού πατηθεί το κλείστρο, ο επεξεργαστής θα επέμβει σε μεγάλο βαθμό εφαρμόζοντας τις επιλογές που έχει ορίσει ο κατασκευαστής και επιπλέον τις επιλογές του τελικού χρήστη ή αν προτιμάτε τις όποιες ρυθμίσεις έχει κάνει μέσα από το μενού μιας μηχανής και οι οποίες αντιπροσωπεύουν τις προσωπικές του προτιμήσεις. Το τελικό ψηφιακό αρχείο εικόνας ( φωτογραφία ) έχει πλέον την ονομασία, αρχείο τύπου jpeg. Το αρχείο έχει συνήθως μικρό μέγεθος σε Mb, κουβαλάει τις τυπικές πληροφορίες όπως ημερομηνίες, στοιχεία λήψης όπως το διάφραγμα, η ταχύτητα, το ISO δλδ το exif data. Εξαιτίας του μικρού του μεγέθους, το buffer της μηχανής δεν θα έχει πρόβλημα στο να χωρέσει αρκετές εικόνες ακόμη κι αν δουλεύετε σε burst mode και φυσικά δεν βλάπτει να γνωρίζετε την χωρητικότητα του, ανατρέχοντας στα τεχνικά χαρακτηριστικά της μηχανής σας. Είναι ευρέως διαδεδομένο και πολύ αναγνωρίσιμο σε όλες τις μορφές ηλεκτρονικής επικοινωνίας και επεξεργασίας και δεν θα συναντήσετε κανένα πρόβλημα στο να το ανεβάσετε σε σελίδες στο διαδίκτυο, να το δουλέψετε σε όποιο σχεδόν πρόγραμμα επεξεργασίας και να το μεταφέρετε ανάμεσα σε αποθηκευτικά μέσα. Η απόδοση του στα χρώματα του καναλιού RGB ( κόκκινο / πράσινο / μπλε ) είναι της τάξεως των 256 τόνων για κάθε χρώμα. Σαφώς μπορείτε να προχωρήσετε σε επεξεργασία ενός τέτοιου αρχείου ( post processing ) όμως οι δυνατότητες είναι περιορισμένες, κάτι σαν το αλάτι που ρίξατε πριν βάλετε το φαγητό στο φούρνο. Αν το παρακάνετε δεν μπορείτε να το αφαιρέσετε εκ των υστέρων. Αν για παράδειγμα είχατε ορίσει έναν αρκετό βαθμό ευκρίνειας μέσα από τις ρυθμίσεις του μενού, δεν μπορείτε μετά να αφαιρέσετε από αυτό τον βαθμό.
Όχι δεν ξεχάσαμε την raw μορφή αρχείου εικόνας όπου κάποιος θα περίμενε τα ακριβώς αντίθετα χαρακτηριστικά από την μορφή αρχείου jpeg. Ένα ψηφιακό αρχείο εικόνας σε raw μορφή, έχει κι’ αυτό υποστεί μια τυπική επεξεργασία μετά το πάτημα του κλείστρου, ώστε να αποτυπωθούν κάποια στοιχεία, όπως το exif data και μέχρις εκεί. Από εκεί και πέρα ο επεξεργαστής της μηχανής δεν επεμβαίνει με κανέναν τρόπο στο τελικό αποτέλεσμα, αποδίδοντας ένα αρχείο το οποίο κουβαλάει όλη την χρωματική πληροφορία της εικόνας, η οποία σε τονικότητα χρωμάτων φτάνει τους 4.096 τόνους στο RGB κανάλι ή και πολύ περισσότερο. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι το μέγεθος του αρχείου είναι ευθέως ανάλογο, σαφώς μεγαλύτερο ενός jpeg αρχείου, με ότι αυτό συνεπάγεται σε ανάγκες αποθήκευσης, μεταφοράς δεδομένων κλπ.
Όμως να επισημάνουμε πως, εξαιτίας αυτού του όγκου της πληροφορίας, είναι και ο μόνος τύπος αρχείου που μπορεί να αποδείξει πως μια εικόνα είναι δικό σας δημιούργημα και όχι κάποιου άλλου.
Σαφώς χρειάζεστε κάρτες μνήμης μεγαλύτερης χωρητικότητας, όπως επίσης καλό είναι να δείτε στα τεχνικά χαρακτηριστικά της μηχανής σας τις ταχύτητες εγγραφής και ανάγνωσης δεδομένων που υποστηρίζει, ώστε να μην το παρακάνετε στην αγορά κάρτας μνήμης, ούτε προς τα πάνω ούτε προς τα κάτω. Το ίδιο χρήσιμο θα φανεί να δείτε την χωρητικότητα του buffer της μηχανής σας σε raw αρχεία, ειδικά αν τραβάτε σε continuous shooting. Δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου το buffer της μηχανής θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να αδειάσει, στέλνοντας τα αρχεία στην κάρτα μνήμης, κάτι που ίσως σας αφήσει χωρίς δυνατότητα να τραβήξετε φωτογραφίες κάποια κρίσιμη στιγμή. Σαφώς ένα raw αρχείο πρέπει να υποστεί επεξεργασία ( post processing ), ένα αναγκαίο βήμα, έως τον βαθμό που θέλετε.
Σημ. Όλα τα μοντέρνα συστήματα δίνουν οπωσδήποτε την συνδυαστική δυνατότητα αποθήκευσης δηλαδή raw + jpeg, αν σας χρειάζεται μια τέτοια επιλογή, με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν τίθεται λοιπόν κανένα ζήτημα καλύτερης ή λιγότερο καλής επιλογής μεταξύ των δύο τύπων αρχείων, παρά της επιλογής με κριτήρια που εξυπηρετούν καλύτερα τις δικές σας ανάγκες.
