Κείμενο: Βιβή Δασκαλοπούλου
Ανεξάρτητα από το είδος της φωτογραφίας με το οποίο ασχολείται κανείς, η φωτογραφία είναι το άθροισμα των επιλογών μας. Η σύνδεση μας με το θέμα είναι πολύπλευρη και πολύπλοκη. Χαρτογραφούμε τα άγνωστα σημεία του εαυτού μας και ανακαλύπτουμε πολλές πτυχές που ούτε καν φανταζόμασταν ότι έχουμε, καταλήγοντας να έχουμε ακόμα πιο ενδιαφέρουσες φωτογραφίες. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιθυμία να μπούμε σε αυτό το ταξίδι ανακάλυψης. Η διαδρομή βέβαια είναι μοναδική !!
Ίδιο θέμα, ίδιο μέρος, διαφορετικές πραγματικότητες!! Πολλές φορές διαφορετικός τρόπος αντίληψης, διαφορετική διάσταση. Η τέχνη της φωτογραφίας έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια ως θεραπευτικό μέσο που διευκολύνει την ανάπτυξη και την αλλαγή (Noland, 2006; Steger et al., 2013; Stewart, 1979).
Οι τέχνες είναι ευρέως γνωστές ως μέσα διασκέδασης ή διακόσμησης. Υπάρχουν όμως και άλλες πτυχές της, που μπορούν να λειτουργήσουν ακόμα και για θεραπευτικούς σκοπούς. Μέσα από τη χρήση της τέχνης δημιουργείται μία εν δυνάμει απελευθερωτική σχέση μεταξύ δύο επικοινωνούντων υποκειμένων, «Η διαδικασία της θεραπείας μέσω των εικαστικών βασίζεται στην αναγνώριση του ότι οι πιο θεμελιώδεις σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου, που προέρχονται από το ασυνείδητο, βρίσκουν την έκφραση τους περισσότερο στις εικόνες παρά στις λέξεις» (Naumburg, 1958:511).
Ο τρόπος που ερμηνεύουμε μία φωτογραφία εξαρτάται από τις προηγούμενες γνώσεις μας, και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε, κατανοούμε και ερμηνεύουμε τα πράγματα. Ο Ansel Adams, ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ού αιώνα γράφει: Δεν δημιουργείς μια φωτογραφία μόνο με τη μηχανή. Όταν φωτογραφίζεις “κουβαλάς” μαζί σου όλες τις εικόνες που έχεις δει, όλα τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τη μουσική που έχεις ακούσει, τους ανθρώπους που έχεις αγαπήσει.
Ο ρόλος των φωτογραφιών στην ψυχοθεραπεία είναι λειτουργικός. Οι φωτογραφίες πετυχαίνουν μια χαρτογράφηση του συνειδητού αλλά και του υποσυνείδητου. Μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στην αναγνώριση και στην αντιμετώπιση του εκάστοτε προβλήματος.
Ο Barthes αναγνωρίζει την αξία της φωτογραφίας, ως μάρτυρας της στιγμής και πηγή της νοσταλγίας και της συναισθηματικής παρατήρησης, και αναδεικνύει την αξία της ως εργαλείο της ψυχοθεραπείας, αφού μάλιστα προτείνει, ότι μέσω της φωτογραφίας μπορούμε να βρούμε συναισθηματική σύνδεση με σημαντικά άτομα και καταστάσεις από τη ζωής μας (Barthes, 2008).
Μέσα από πολλές έννοιες η φωτογραφία βοηθά στην αποτύπωση αξέχαστων στιγμών και περιστάσεων, αφού εμπνέει τους ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους.
Πηγές:
1. Noland, 2006; Steger et al., 2013; Stewart, 1979
2. Naumburg, 1958:511
3. Barthes, R., Κρητικός, Γ. (μτφ), Ο φωτεινός θάλαμος. Σημειώσεις για την φωτογραφία, Αθήνα, 2008
Η εξέλιξη των φωτογραφικών μηχανών – Πως φτάσαμε στις mirrorless;
