Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΣΑΒΒΑΡΙΚΑ
Αυτή τη φορά δεν έχουμε άρθρο. Έχουμε συνέντευξη και μάλιστα με έναν πολύ αγαπητό μου άνθρωπο και φωτογράφο, τον Αλέξανδρο Βρεττάκο. Ο Αλέξανδρος είναι Δάσκαλός μου στο ΙΕΚ Καστοριάς στο Τμήμα Φωτογραφίας. Είναι Δάσκαλος με ουσία. Αγαπάει να μαθαίνει στους μαθητές του την τέχνη της φωτογραφίας και προσωπικά μου έδωσε εκ νέου έμπνευση να συνεχίσω να φωτογραφίζω σε μία φάση της ζωής μου που δεν ήθελα να πιάσω ξανα μηχανή. Δεν το ξέρει αλλά το μαθαίνει τώρα. Ειλικρινής , ποιητικός και ευχάριστος. Μάθε λοιπόν Δάσκαλε πως “δίνεις” περισσότερα από όσα πιστεύεις. Ας πάρουμε μία ιδέα από τη σχέση του με τη φωτογραφία.
Τι σημαίνει για εσένα φωτογραφία;
Η αντίληψη του καθημερινού μας κόσμου μέσα από την δεδομένη μας όραση μας δημιουργεί μια γενική αίσθηση για το όλο γύρω μας. Αλλά τί θα γίνει αν αυτό το “όλο” το σπάσουμε σε μικρά κομματάκια; Μήπως δημιουργούνται μικροί ενδιαφέροντες κόσμοι εκεί μέσα;
Η φωτογραφία μας δίνει την ευκαιρία να δώσουμε έμφαση σ’ αυτό που βλέπουμε, να ψάξουμε, να εντοπίσουμε, να απομονώσουμε και να δημιουργήσουμε μια άλλη μικρή πραγματικότητα, την δική μας. Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο μαγικό κουτί στον κόσμο από μια φωτογραφική μηχανή. Κρατάει τόσο σημαντική ζωή μέσα της, ακίνητη, σιωπηλή, σαν ένα φίλτρο που ξεχωρίζει το περιττό από το αναγκαίο.
Επέλεξες το φωτογραφικό μέσο ή σε επέλεξε; Πώς ξεκίνησε το ταξίδι αυτό;
Το επέλεξα για την απλότητά του και την ησυχία του. Σου δίνει διαβατήριο για πρόσβαση σε όλα. Ξεκίνησε το ταξίδι αυτό από τα φοιτητικά μου χρόνια. Η μαγεία του σκοτεινού θαλάμου σε συνδυασμό με την μεγάλη μου περιέργεια για τον κόσμο μου κόστισε το δεξί μου χέρι που κρατάει μονίμως την μηχανή. Μου πρόσφερε όμως ένα τρίτο μάτι για να βλέπω καλύτερα.
O Ansel Adams έχει πεί: Δεν δημιουργείς μια φωτογραφία μόνο με τη μηχανή. Όταν φωτογραφίζεις “κουβαλάς” μαζί σου όλες τις εικόνες που έχεις δει, όλα τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τη μουσική που έχεις ακούσει, τους ανθρώπους που έχεις αγαπήσει. Προσωπικά θεωρώ πως κάθε έργο έχει κάτι και από τον δημιουργό του. Ποια είναι η γνώμη σου σε αυτό;
Συμφωνώ απόλυτα κάθε μας φωτογραφία είναι ένα αυτοπορτρέτο. Οι επιλογές και οι διαδικασίες που ανακινεί μέσα μας η δημιουργία μιας φωτογραφίας είναι όλο αυτό που περιγράφει ο Ανταμς.
Τι ρόλο παίζει η ενδοσκόπηση στη ζωή σου; Δεν κοιτώ ποτέ μέσα μου. Όλο το ενδιαφέρον είναι το έξω. Φροντίζω όμως να ακολουθώ το ένστικτό μου σε ότι κάνω. Πόσο σημαντικές είναι οι παύσεις στο φωτογραφικό ταξίδι;
Δεν υπήρξαν ποτέ. Φωτογραφίζω ασταμάτητα από 1984. Δεν ξέρω τι σημαίνει ζωή χωρίς φωτογραφία.
Η τρέχουσα κατάσταση με την πανδημία είναι πρωτόγνωρη για όλους. Φωτογραφικά τι αντίκτυπο έχει αυτό στην καθημερινότητά σου;
Εννοείται ότι δεν σταμάτησα να φωτογραφίζω το θεώρησα πηγή έμπνευσης. Εξαπατήθηκα στην μεγάλη διάρκειά της. Αυτό με ανάγκασε να περιορίσω τα ταξίδια και να στραφώ περισσότερο στον τόπο μου και στην οικογένειά μου.
Ωστόσο όλο αυτό το διάστημα παρακολουθούμε συνεχώς παρουσιάσεις φωτογράφων και όχι μόνο. Εκμηδενίζονται οι αποστάσεις τελικά;
Ναι πλέον η γή μας φαίνεται μικρότερη. Από την άλλη ήρθαμε σε επαφή με πράγματα και ανθρώπους που δεν θα γνωρίζαμε. Ταυτοχρόνως απομυθοποιήσαμε και κάποιους από αυτούς.
Ζούμε στην εποχή της εικόνας. Ειδικά σε πλατφορμές όπως το instagram κυριαρχούν αντί του κειμένου. Άραγε , ισχύει το ρητο ”μια εικόνα χίλιες λέξεις;”
Το κείμενο δεν θα εκλείψει ποτέ, όπως και οι εικόνες. Πριν το 2000 είχαμε μπουχτίσει κείμενα τώρα μπουχτίσαμε και με εικόνες, πολλές εικόνες, εκατομμύρια εικόνες ανεβαίνουν κάθε μέρα. Πολλές μας δηλητηριάζουν με την αισθητική τους ή το ρηχό περιεχόμενό τους. Αυτό κάνει τους δημιουργικούς φωτογράφους ακόμη πιο σημαντικούς.
Φυσικά, θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που κοιτάζουν μόνο την τεχνική – που ρωτούν “πώς”, ενώ άλλοι, που διαθέτουν πιο περίεργη φύση, ρωτούν “γιατί”. Προσωπικά, ανέκαθεν προτιμούσα την έμπνευση αντί της πληροφόρησης, υποστήριζε ο Man Ray. Η τεχνική μαθαίνεται η έμπνευση όμως;
Η καλλιτεχνική φωτογραφία είναι στην πραγματικότητα «φιλοσοφία». Απογυμνώνει απόλυτα τον εσωτερικό κόσμο του φωτογράφου. Όλη η δυσκολία είναι να βρει ο φωτογράφος με ειλικρίνεια ένα δικό του τρόπο να φιλοσοφεί μέσα από την εικόνα. Κάθε μέρα φιλοσοφωτογραφίζω. Θέλω όταν έρθει η έμπνευση να με βρει παρέα με τη φιλοσοφία και την φωτογραφία.
Οργανώνεις τα φωτογραφικά πρότζεκτ σου ή σου βγαίνουν στην πορεία της ζωης σου;
Νομίζω ότι σκοντάφτω επάνω τους. Δεν με ενδιαφέρει τι είναι της μόδας όσο αφορά την φωτογραφία. Νιώθω ότι χαράζω έναν δικό μου δρόμο χωρίς να με νοιάζει τι παίζει. Φυσικά επηρεάζομαι από αυτούς που θαυμάζω και από την αισθητική μου που και αυτή διαμορφώθηκε από συνονθύλευμα παλαιοτέρων επηρεασμών.
Που θέλεις πολύ να πας μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες;
Ταξιδεύω μόνος μου με ένα παλιό αυτοκίνητο, το αυτοκίνητό μου. Αυτό με οδηγεί. Προς το παρόν δεν μου είπε ακόμη τα σχέδια του. Συνήθως με εκπλήσσει και φεύγουμε ξαφνικά…
Υπάρχει κάτι που σχεδιάζεις; Κάπου εδώ να πω πως ανυπομονώ να βρεθούμε ξανά στην Καστοριά και να κάνουμε ένα φωτογραφικό τουρ. (Εντάξει όχι μόνο ένα).
Ναι ένα καλό φωτογραφικό βιβλίο. Και εγώ είναι μια ευκαιρία να γνωριστούμε όλοι καλύτερα.
Τον Αλέξανδρο Βρεττάκο μπορείτε να τον βρείτε εδώ και στα social media:
Facebook: https://www.facebook.com/vrettakosalexandros
Instagram: @vrettakosalexandros
