Συνέντευξη: Μαριέλα Αλεποπούλου Μεντίζη
Επιμέλεια: Άλμα Κόρα
Γιατί επιλέγουμε την τέχνη ως “καταφύγιο”? Γιατί ένα κομμάτι χαρτί, ένας καμβάς, ένα όργανο μουσικής, μια σκηνή, μια φωτογραφική μηχανή και άλλα πολλά λειτουργούν πάντοτε ως το κατάλληλο μέσω έκφρασης? Και εν τέλη γιατί τις περισσότερες φορές δεν είναι η πρώτη μας επιλογή?
Αυτά τα ερωτήματα τα έχουμε συναντήσει ξανά και σε προηγούμενες μας συνεντεύξεις. Μα όχι δεν είναι μια απλή επανάληψη και ο λόγος είναι οι απαντήσεις που παίρνουμε. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, ακόμα και την ίδια λέξη να προφέρουν δύο άτομα σίγουρα δεν θα ακουστεί ή δεν θα διαβαστεί ακόμα με τον ίδιο τρόπο.
Σήμερα έχουμε την χαρά να σας συστήσουμε έναν εκπληκτικό συγγραφέα, έναν άνθρωπο που μέσα από την συνέντευξή μας, με έκανε να συνειδητοποιήσω πως η τέχνη δεν είναι πάντα ένας δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα.
Μιλάμε για τον κύριο Θεόδωρο Δεύτο ο οποίος γεννήθηκε στα Γιάννενα. Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε τη δημόσια εκπαίδευση για τριάντα δύο έτη. Διετέλεσε πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου για δέκα χρόνια (2001-2011). Εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Ιλίου (2006-2018) και υπηρέτησε ως πρόεδρος του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού για έξι χρόνια. Επίσης, το 2006 εκλέχτηκε στο Δ.Σ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 2004 με το λαογραφικό του έργο: «Ο Ηπειρώτικος γάμος». Ακολούθησαν επτά μυθιστορήματα: «Μη ρωτάς γιατί» (2006), «Σμύρνη συγγνώμη» (2008), «Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα;» (2011), «Τραπεζούντα, το διαμάντι της Ανατολής» (2015), «Είμαι Πολίτισσα, τζάνουμ» (2016), «Το Πέρασμα Αντίκρυ» (2018), «Ο Αλεξιπτωτιστής ήταν δικός μας» (2020).
Έχετε σπουδάσει μαθηματικά στο Εθνικό Καποδιαστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ήσασταν στη δημόσια εκπαίδευση για 32 χρόνια. Πώς από μαθηματικός ακολουθήσατε εν τέλει τον δρόμο της συγγραφής;
Είναι μια ερώτηση που μου την κάνουν πολλοί. Γιατί κάνει εντύπωση αυτό; Δεν το έχω καταλάβει ποτέ, ομολογώ. Αν κάνετε μια έρευνα για το ποια είναι η επαγγελματική ενασχόληση των περισσότερων συγγραφέων, θα διαπιστώσετε με έκπληξη ίσως ότι η πλειονότητα των συγγραφέων δεν είναι φιλόλογοι ή άνθρωποι της θεωρητικής κατεύθυνσης. Εν πάσει όμως περιπτώσει, την δική μου διαφυγή προς την συγγραφή την οδήγησε η αγάπη μου προς την ιστορία και η ανάγκη να αναδείξω σπουδαίες περιόδους της ιστορίας μας.
“Ασπασία. Το μυστικό της Καπετάνισσας”. Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.
Η ‘’Ασπασία’’ είναι το πρώτο από τα οκτώ μυθιστορήματα μου, που έχει κοινωνικό πρόσημο. Τα επτά προηγούμενα ήταν όλα ιστορικά, λόγω της αγάπης μου προς την ιστορία, όπως προείπα. Βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, την οποία μου διηγήθηκε ο ίδιος ο παθών πριν από 27 χρόνια. Μια εγκυμοσύνη εκτός γάμου και μια τρομερή αποκάλυψη 50 χρόνια μετά, ήρθε να ανατρέψει τα πάντα στις ζωές των ηρώων. Αυτοί είναι οι άξονες, γύρω από τους οποίους εκτυλίσσεται η ιστορία. Με πολλές ανατροπές, με έρωτες μεγάλους και σπουδαίους, με εκβιασμούς, με έντονα συναισθήματα και μια δικαίωση που περιμένει μέχρι και την τελευταία στιγμή.
Έχετε 2 κόρες την Μαριλίζα και την Ασπασία η οποία έχει το ίδιο όνομα με την πρωταγωνίστρια του βιβλίου σας. Σημαίνει κάτι αυτό ή ήταν τυχαία η επιλογή του ονόματος;
Χαχα. Όχι, τίποτε απολύτως. Απλά η μικρή μου κόρη η Ασπασία κάποια στιγμή μου έκανε παράπονα, λέγοντας μου ότι έχω γράψει επτά έως τότε μυθιστορήματα και δεν έχω χρησιμοποιήσει σε κανένα το όνομά της. Και της απάντησα απλά, “Έχεις δίκιο, αλλά μην ανησυχείς, θα σε κάνω εξώφυλλο”. Και το έκανα.
Αγαπούσατε πάντα τα βιβλία και τη συγγραφή;
Αγαπούσα πάντα την μελέτη της ιστορίας. Στο σπίτι κυκλοφορούσαν πάντα βιβλία ιστορίας από τον δάσκαλο πατέρα μου, τα οποία ξεκοκάλιζα. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι διάβαζα ιδιαίτερα λογοτεχνία, εκτός από τους κλασσικούς.
Η συγγραφή μπήκε πολύ αργά στην ζωή μου.
Πότε προσπαθήσατε να γράψετε την πρώτη σας ιστορία;
Το 2004 κυκλοφόρησε το πρώτο μου βιβλίο που ήταν λαογραφικό ‘’Ο Ηπειρώτικος γάμος ‘’. Η επιτυχία του ήταν τεράστια κι έτσι αποφάσισα να γράψω ένα μυθιστόρημα. Το προσφιλέστερο θέμα για μένα την εποχή εκείνη, με βάση και τα ακούσματά μου, ήταν ο εμφύλιος, γιατί στην περιοχή της Ηπείρου που μεγάλωσα, είχαν σημειωθεί ακρότητες και από τις δύο πλευρές. Το αποτόλμησα με άγνοια κινδύνου πρέπει να ομολογήσω. Οι κριτικές που απέσπασε ήταν εξαιρετικές. Έτσι, έστρεψα το βλέμμα μου προς την καθ’ υμάς Ανατολή και έγραψα ένα βιβλίο που πολύ σύντομα έγινε Best Seller, τo ‘’Σμύρνη συγγνώμη ‘’από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το οποίο περιέχει και ένα καταπληκτικό cd με Σμυρναίικα τραγούδια.
Έπειτα το ένα έφερε το άλλο, σχεδόν όλα με σημαντική επιτυχία, όπως το ‘’Τραπεζούντα το διαμάντι της Ανατολής’’ από το οποίο μπήκε θέμα στις Πανελλήνιες εξετάσεις του 2016.
Πιστεύετε πως η συγγραφή έχει μέλλον;
Ασφαλώς και έχει μέλλον. Πάντα οι άνθρωποι θα έχουν ανάγκη να διαβάζουν ωραίες ιστορίες και να ταξιδεύουν μέσα από αυτές. Μην ξεχνάτε ότι το διάβασμα ενός καλογραμμένου μυθιστορήματος, προσφέρει ένα υπέροχο ταξίδι στον αναγνώστη, πέρα από τις γνώσεις που αποκομίζει κάποιος διαβάζοντάς το.
Γιατί άραγε γράφουμε;
Δεν ξέρω γιατί γράφουν οι άλλοι, αλλά εμένα μου προέκυψε ως εσωτερική ανάγκη στα σαράντα πέντε μου χρόνια. Ως τότε δεν ήμουν πολύ σίγουρος, αν θα κατάφερνα να βάλω στο χαρτί τις ιδέες και τις απόψεις μου με επάρκεια, τουλάχιστον. Από την στιγμή που διαπίστωσα ότι αυτές είχαν αποδοχή από το αναγνωστικό κοινό, που όλο και μεγαλώνει ευτυχώς, συνεχίζω. Αν το κοινό μου πει κάποια στιγμή κ. Δεύτο στερέψατε, πηγαίνετε για ψάρεμα, θα το κάνω ευχαρίστως.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι πολλοί γράφουν στην χώρα μας και αυτό είναι ένα πρόβλημα. Θα πρέπει οι εκδοτικοί οίκοι να κάνουν αυστηρότερες επιλογές, έτσι ώστε να ανέβει και το επίπεδο των βιβλίων.
Θα παρομοιάζατε άραγε τη συγγραφή με κάποια δύσκολη εξίσωση;
Αν ήταν εξίσωση, ως Μαθηματικό δεν θα με δυσκόλευε καθόλου. Το βιβλίο, το story, είναι κάτι πιο σύνθετο.
Ειδικά για μένα που κατά βάση γράφω ιστορικό μυθιστόρημα. Γιατί χρειάζεται μεγάλη μελέτη των ιστορικών γεγονότων και καταστάσεων, ώστε να φτιάξεις ένα σωστό ιστορικό πλαίσιο πάνω στο οποίο θα πλέξεις τον μύθο σου.
Φυσικά τώρα με την πείρα που έχω αποκτήσει τα πράγματα έχουν απλοποιηθεί, αλλά πάντα υπάρχουν δυσκολίες και προβλήματα.
Τι θα συμβουλεύατε τα νέα παιδιά που αγαπούν τη συγγραφή μα διστάζουν να την ακολουθήσουν;
Αν θεωρούν ότι έχουν να πουν πράγματα, να μην διστάσουν καθόλου. Η αγορά θα κρίνει τελικά, αν το προϊόν τους αρέσει ή όχι. Απλά θα πρέπει να κάνουν σωστή επιλογή εκδοτικού οίκου, γιατί όλοι δεν είναι σοβαροί. Πολλοί είναι μπαταχτσήδες.
Ποιά είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Πρέπει να ξέρετε, ότι ο συγγραφέας από την στιγμή που παραδίδει ένα βιβλίο στον εκδότη του, αρχίζει στο μυαλό του να δουλεύει το επόμενο.
Έτσι ακριβώς συμβαίνει και με μένα. Δουλεύω ήδη μια ιστορία που έζησα ως νεοδιόριστος καθηγητής, σε μια πολύ σκληρή περιοχή της πατρίδας μας. Πρόκειται πάλι για μια αληθινή ιστορία.
