Γράφει ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΕΛΚΟΣ
Κάποτε θα φορτώναμε σε μια φωτογραφική μηχανή ένα φιλμ 24 στάσεων , σε ISO 100 κι’ αυτή θα ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που θα μας απασχολούσε το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό μέχρι να τελειώσει το φιλμ , αφού δεν υπήρχε κανένας τρόπος ενδιάμεσα να αλλάξουμε αυτό το 100 σε οτιδήποτε άλλο .
Το ISO λοιπόν , τα αρχικά των λέξεων ” International Organisation for Standardization “
είναι ένα από τα τρία χαρακτηριστικά , μαζί με το διάφραγμα του φακού και την ταχύτητα του κλείστρου ( φωτοφράχτη ) που ελέγχουν την έκθεση στο φως είτε ενός φιλμ είτε ενός ψηφιακού αισθητήρα , γνωστά σε όλους σαν το τρίγωνο της έκθεσης .
Αν λοιπόν τραβάμε με φιλμ , οι επιλογές μας είναι μία , το νούμερο που αναγράφεται εξωτερικά στο καρούλι , πχ ISO 100 χωρίς δυνατότητα αλλαγής .
Η μηχανιστική πίσω από κάτι τέτοιο , λέει πως από την στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα αλλαγής , έχουμε ένα λιγότερο χαρακτηριστικό για να υπολογίσουμε και να ρυθμίσουμε αντίστοιχα κάτι που μας δίνει περισσότερο χρόνο για να τον αφιερώσουμε στην παρατήρηση αλλά και στην σύνθεση ενός καρέ , μιας εικόνας .
Σήμερα , έχουμε στην διάθεσή μας έναν ηλεκτρονικό αισθητήρα , εκεί που βρισκόταν το φιλμ , με δυνατότητες παραμετροποίησης του ISO που ξεπερνάνε κάθε φαντασία .
Ο εύκολος δρόμος είναι να πούμε στην μηχανή να δουλέψει σε auto ISO , αφήνοντας την να βρει μόνη της κάθε φορά πόσο απ’ αυτό χρειάζεται . Αυτό έχει κάποιους κινδύνους , διότι αν αφήσουμε τον αισθητήρα να επιλέξει ανάμεσα σε ένα εύρος από 200 έως 52.000 η και 1 εκατομμύριο κλίμακας , δεν αποκλείεται να ξεπεράσει τα όρια κάτι που έχει σαν τίμημα τον κόκκο στην τελική εικόνα . Δεν βλάπτει λοιπόν να θυμόμαστε την μηχανιστική του φιλμ , συν το πλεονέκτημα που μας δίνει η σύγχρονη τεχνολογία , όπου μπορούμε να πούμε στον αισθητήρα ανάμεσα σε ποια όρια πρέπει να κινηθεί , ανάλογα με τις συνθήκες φωτισμού που επικρατούν εκείνη την στιγμή η και τις προσωπικές μας φωτογραφικές συνήθειες . Εκεί λοιπόν που είχαμε την δυνατότητα να φορτώσουμε ένα καρούλι φιλμ με συγκεκριμένο ISO , τώρα μπορούμε να φορτώσουμε από έως διαφορετικά καρούλια σε κλίμακα ISO , ένα 100αρι , ένα 200αρι , ένα 400αρι κλπ. , διατηρώντας το πλεονέκτημα να εναλλασσόμαστε μεταξύ τους .
Πόσο ISO όμως χρειαζόμαστε τελικά , τι θα επιλέγαμε αν επρόκειτο να δουλέψουμε σαν να ήταν φιλμ , ώστε να δώσουμε μ’ αυτό τον τρόπο στον αισθητήρα , το στίγμα των συνθηκών που επικρατούν εκείνη την στιγμή σε ότι αφορά τον φωτισμό .
Σε συνθήκες φωτισμού ημέρας μπορούμε να επιλέξουμε ένα σκέτο 100 , ακόμη μπορούμε να επιλέξουμε μία περιοχή μεταξύ 100 και 400 αν επιθυμούμε να κινηθούμε λίγο πιο εύκαμπτα , λέγοντας στην μηχανή μέχρι που φτάνουν τα δικαιώματα της .
Η παραπάνω λύση είναι καλή σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , όπου έχουμε να κάνουμε με τοπία σε άπλετο φως ημέρας , σκηνικά που βοηθιούνται από πρόσθετο φωτισμό , ακόμη όταν η μηχανή στηρίζεται σε τρίποδα .
Φυσικά και μπορούμε η και πρέπει να αλλάξουμε το ISO , όταν χρειάζεται , όμως μέχρις εδώ πρέπει να κατανοήσουμε την σχέση του με τις συνθήκες φωτισμού , πόσο χρειαζόμαστε αν για παράδειγμα οι προσωπικές μας φωτογραφικές συνήθειες έχουν να κάνουν περισσότερο με λήψεις σε φως ημέρας , ακόμη να μπορούμε να αξιολογήσουμε πόσο σημαντικό τεχνικό χαρακτηριστικό είναι για μας όταν πρόκειται να επιλέξουμε εξοπλισμό . Αν πραγματικά λοιπόν , χρειαζόμαστε ένα πιο εξελιγμένο και ακριβό σώμα όπου η ευαισθησία του αισθητήρα του φτάνει το 1.500.000 σε κλίμακα ISO η μπορούμε να δουλέψουμε με κάτι υποδεέστερο και πιο οικονομικό συνάμα έως τις 24.000 αντίστοιχα .
Αν επρόκειτο λοιπόν να κάνουμε έναν τυπικό πρωινό φωτογραφικό περίπατο , ημέρα που επικρατεί λιακάδα , με σκοπό να δουλέψουμε με στατικά θέματα , όποια επιλογή ISO από 100 , 200 , 400 είναι παραπάνω από αρκετή .
